De Grote Rode Lijn.

Het is vandaag 29 april 2017, 17.00 uur lokale tijd in Esfahan. Onze reis zit erop. En wat een reis was het! Fijn om weer naar huis te gaan maar Iran zal ik missen.
Of het nu de vriendelijkheid van de mensen is, het prachtige landschap, de mooie gedecoreerde moskeen, de grote pleinen, prachtige parken, de woestijn met de bergen kortom, het is allemaal even prachtig.

Soms denk je, hoe kan het toch dat mensen leven in zo'n chaos? En soms denk je wat moet dat een paar honderd jaar toch een geweldig imposant rijk zijn geweest en hoe hebben zij de beschaving in hun land zo kunnen opbouwen met de beperkte middelen.

We hebben in Terehan het mausoleum van Khomeiny bezocht. Een ontzettend groots complex (alleen de hal waar de shrine staat is al 2 voetbalvelden groot) en met ontzettend veel mozaiek, kleuren en geweldige tapijten die speciaal in dezelfde kleuren als de mozaieken zijn gemaakt speciaal voor het mausoleum. Qua werkgelegenheid voor veel mensen een kans! We zien daar in totale stilte mensen bidden en het graf vereren. Het is indrukwekkend, maar bemerk ik bij mijzelf een dubbel gevoel terwijl ik lekker op zo'n mooi tapijtje zit. Is het niet Khomeiny die op zijn minst een dubieus regime erop na hield, duizenden mensen wreed zijn vermoord omdat zij zich niet aan zijn reglieuze manier van leven wilden of konden onderwerpen. En is het niet hij die ervoor gezorgd heeft dat de vrouwen hier nu heden ten dage nog steeds met de hoofddoek op straat lopen! Als je in het mausoleum bent, wordt hij in ieder geval vereerd als de paus maar helemaal brandschoon is het niet.
Toch, je moet de plek wel mooi vinden, maar het geeft te denken!

We zijn met onze gids in Teheran ook naar de paleizen van Sjah Mohammed Reza Pahlavi en Farah Diba geweest. Prachtig! Richting de bergen die Teheran omsluiten worden de huizen steeds mooier en de auto's steeds duurder. De dames lijken meer en meer op elkaar omdat de neuzen allemaal netjes meer Europees zijn gemaakt door de plastisch chirurg en de lippen ala Vanessa zijn opgespoten. De hoofddoeken hangen daar nog maar net op de achterkant van het hoofd en niemand draagt de allesverhullende zwarte Chador. Daar ligt dus ook het oude paleis van Sjah Reza, uiteindelijk verdreven door Khomeiny. Hij heeft alles achtergelaten toen hij moest vluchten. Onze gids vertelt vol verve over de Sjah en zijn prachtige vrouw en gezin, met name zoon Reza. Af en toe met een snik in de stem, hoe prachtig wij het allemaal toch moeten vinden en hoe jammer. En het is ook prachtig. De sjah heeft geprobeerd toenadering tot het Westen te zoeken, de mensen in Iran meer een westerse levenstijl te bieden. Keuzevrijheid te geven en de hoofddoek te vervangen door een prachtig kapsel ala Farah Diba. Daarnaast was het ook een man van de pracht en de praal maar ook niet helemaal onbesproken. Groteske monumenten en gebouwen die hij heeft laten bouwen, veel geld wat uit hij heeft uitgegeven om Iran groots te laten zijn terwijl er niet altijd voor iedere Iranier voldoende te eten was. De paleizen zijn wel prachtig, de inrichting, de schilderijen, de tuinen heel erg mooi. De huidige regering die natuurlijk zeer anti-sjah is, heeft wel besloten om deze paleizen open te stellen. Maar het huizenhoge beeld van de Sjah voor het paleis is net boven de laarzen neergehaald. Dat was echt te veel van het goede. De zoon van de Sjah woont nog steeds in Amerika, op onze vraag of hij echt niet een keer kon terugkeren naar Iran zegt ons gids, onze huidige regering is welwillend om meer toenadering te zoeken naar het Westen, maar terugkeer van de zoon van de Sjah is "een grote rode lijn" en die lijn gaat de regering niet over. Wij vermoeden dat de angst groot is. De overleden Sjah en zijn zoon zijn, net als Khomeiny dus nog erg populair en de huidige president wil geen risico lopen dat hij te populair zou worden en het land onrustig wordt en een totaal ander richting op zal gaan. Dubbel ook dus!

Terwijl ik zo lekker loop te genieten van de mooie en schone omgeving, let ik even niet op! Ik verstap me en val met een grote klap tegen het asfalt! Gelukkig kan ik mijn voet nog bewegen dus niet gebroken maar behoorlijk gezwikt. Dus bont en blauw word ik overeind getakeld door iedereen! Vanuit de Koran wordt vrij vertaald, vrouwen zijn als een parel in een mossel, dus bedek de parel. Oftewel daarom lopen we met die klamme lappen op ons hoofd en alles over de billen. Ik kan je wel vertellen, ik lag met m'n hele parel zeer ongelukkig in de tuin van het paleis en het kon me even helemaal niets schelen. Nou ja, na een paar pijnstillers, pleisters en de hele parel weer bedekt hebben we in een iets minder vlot tempo de dag kunnen vervolgen. Dus maak je over mij op de fiets maar geen zorgen, lopend ben ik meer een risicofactor!

We hebben ook een primeur mogen meemaken. Al jaren is er een hoop gedoe over de kunstcollectie van Farah Diba. Die schijnt in de kelders van het museum voor Contempery Arts te liggen onder niet al te beste condities. Meerdere malen is geprobeerd deze als tijdelijke tentoonstelling naar Europa te krijgen, maar steeds trekt Teheran zich op het laatste moment terug. Reden onbekend, geruchten zeggen dat ze bang zijn dat als de schilderijen op reis gaan, de rechtmatige eigenaar ze zal claimen en ze dus niet meer terugkomen. Maar ineens heeft Teheran besloten ze zelf tentoon te stellen. En zo lopen Mees en ik dus, langs de Picasso, Gaudain, Max Ernst, en zelfs onze eigen Willem de Kooning uit de collectie van de prinses. Voelt toch ook weer een beetje bijzonder.

De dag in Teheran met de gids en chauffeurs was geweldig. Na al die tijd door zo'n land trekken roept toch ook vragen op! Het was heel verhelderend om onbevangen de vragen te kunnen stellen en we hadden de indruk dat hij heel open was in het beantwoorden hiervan. Maar toch ook weer een beetje dubbel want Mees wilde natuurlijk ook langs de Amerikaanse Ambassade waar in 1982 de gijzeling had plaatsgevonden (Film; Argo! aanrader!). Dit zou nu een museum zijn. De berichten op Internet verschillen, dan mag je erin, dan niet. Afijn, wij wilde wel een poging wagen. Onze gids bracht ons naar de straat. Keek moeilijk, wees naar de deur die open stond en waar net een auto doorheen reedt en zei heel serieus. Ah, what a pitty, closed today!
We hebben maar gezegd dat we het begrepen, hebben elkaar even aangekeken en besloten dat dit nu maar weer eens van die typisch Iraanse dingen was. Ja we willen helpen, maar hier toch weer een "grote rode streep". In ieder geval hebben we de foto's van de buitenkant nog!

Vanuit Teheran zijn we met de metro teruggegaan naar het busstation. Geweldig die metro! De enige manier om in de stad zonder file te reizen. En wat een ervaring. Alles in perzisch natuurlijk. Een map of the metro? Sorry, sorry not have! Maar het maakt helemaal niet uit. Wij staan daar een beetje hulpeloos te kijken, 2 mannen komen direct naar ons toe! Ze gaan ons helpen! Jammer alleen dat ze het zelf ook niet helemaal goed weten, dus als we nog een keer het station wat we zoeken roepen wappert er een dame in Chador naar ons. Come, come en weg is ze! De mannen kijken hulpeloos naar ons en Mees zegt we volgen die vrouw! Waar is ze en hoe zag ze eruit! Meteen roep ik, ja een zwarte hoofddoek! En we kijken naar de roltrap omhoog! Alleen maar zwarte achterkanten en geen idee meer waar de dame in kwestie is! Even schieten we in de lach maar dan bijna bovenaan draait ze zich om en wappert weer en wij erachteraan.

Hoe werkt dat dan in de metro! Nou gewoon. Als de metro stopt is het een zooitje. Iedereen duwt en trekt om maar naar binnen te komen. De dames hebben een aantal eigen wagons vooraan, dat gaat overigens een stuk gedecideerder. Maar eenmaal binnenin de metro zijn de Iraniers weer de beleefdheid zelve. Een ouder iemand, niemand denkt erover om te blijven zitten. Je biedt direct je plaats aan. Ben je met zn tweeen en is er maar een plaats gaat er geijk iemand van de bank af en ergens anders zitten en wijst je erop dat je lekker samen kunt zitten. En dan als de metro rijdt begint de bazaar, echt de ene naar de andere verkoper. Of het nu, veters, onderbroeken, zwembrillen, verlengsnoeren, nagelknippers of wat dan ook zijn. Ze lopen het te venten. In de dames rijtuigen verkopen ze vooral mooie shawls of sieraden. En je staat er versteld van wat er allemaal in die metro wordt gekocht. Zo zijn we een paar keer met de metro geweest en iedere keer goed aangekomen dankzij de begeleiding en lekker gewinkeld terwijl we zaten. Een soort van Tell-Sell TV!

Na Teheran nemen we de bus weer terug naar Kashan, brengen daar nog wat tijd door en dan de dag erna verkassen we met de bus weer terug naar Esfahan. En we bemerken dat het een beetje voelt als thuiskomen. Deze stad kennen we. Alleen het verschil met 3 weken geleden is enorm! Het is holiday in Iran. De stad is vol met toeristen maar ook Iraniers die vakantie vieren. De prijzen zijn gestegen, de hotels zitten vol en in de parken is er geen plekje meer vrij om te picknicken lijkt het wel. Toch blijft het een prachtige stad!
Maar we vinden ons weg wel weer. Tenslotte is het nu bekend terrein voor ons. We hebben nog even de tijd om gewoon nog wat van het moois te zien, eindeloos te verdwalen in de bazaar en een beetje te lummelen. Dat laatste is in Iran wel lastig. Even op het grote plein zitten om te genieten van de bedrijvigheid om ons heen in onmogelijk. Direct stappen er mensen op ons af! Ze zijn allemaal "English student" en willen een paar minuten met ons praten. Dat worden dan vaak een stief halfuurtjes en er staat zomaar 10 man om je heen. De een heet je welkom, de ander vraagt je het hemd van het lijf! Dan sta je ineens weer met 5 man op de foto, opa erbij geduwd of hij nu wil of niet. Het maakt niet uit! 
Stappen we het guesthouse uit! Is er feest in de moskee en krijgen we of het nu willen of niet meteen een bord eten onder onze neus! En van afslaan is geen sprake dus we eten ons er maar weer doorheen! Het is natuurlijk wel grappig maar soms wil je gewoon effe zitten en niks! Dat gaat dus niet gebeuren in Iran. We zijn met veel mensen inmiddels "connected"via Instagram. Facebook en Twitter zijn als massacommunicatiemiddel door de regering geblokkeerd Maar eerlijk is eerlijk, zo ontmoeten we dus ook wel weer de leukste mensen.

Ik spreek een Iraanse dame die woont in Belgie. Dan heb je weer een heel ander gesprek. Dan kun je het hebben over de rol van de vrouw in Iran. "I can see you are uncomfortable with the scarve", zegt ze en begint direct aan mij te plukken! Ze vertelt dat ze er echt alles aan doen om zelf de keuze te kunnen maken over het wel of niet dragen van een hoofddoek! Maar alle inzet ten spijt, zover is het nog niet! Weer een "rode lijn".
We hebben we een leuk gesprek over het verschil tussen de rol en positie van de vrouw in Iran en Europa! Mijn indrukken van de afgelopen periode kloppen. Laat vooraf duidelijk zijn, ik vind dat iedereen zelf keuze moet kunnen maken. Opgelegd krijgen door de geestelijk leider is in mijn opinie niet echt geemancipeerd. Toch kwam ik naar Iran met de indruk dat vrouwen in Iran gediscrimineerd werden. Als minder gelijk ten opzichte van de mannen zouden worden behandeld. Maar daar was ik toch verkeerd! De dames worden hier met het grootste respect behandeld. De mannen zijn zeer hoffelijk en wel degelijk hebben de dames het voor het zeggen hier! Dochters zijn de echte oogappels van de vaders en komen helemaal niets tekort! En die aparte delen van de bus en de metro. Mijn gedachten gaan hierbij gelijk terug naar de rassenscheiding in Amerika natuurlijk. Maar tot mijn grote verbazing zie ik hier dat je heus ook tussen de mannen mag staan maar bij de vrouwen is het gewoon veel gezelliger en heel veilig natuurlijk. Als ik in Duitsland de parkeergarage inga hebben ze ook speciale parkeerplekken voor vrouwen. Daar vind ik ook niets discriminerends aan. Leuk om tijdens de reis dit soort gedachten te hebben en iedere keer bij mijzelf te rade kan gaan over wat ik er dan eigenlijk allemaal van vind en hoe verkeerd toch soms ook mijn aannames kunnen zijn.
De laatste inkopen zijn gedaan, we hebben nog een leuke laatste avond gehad met de fietsende Nederlanders Joost en Martine die we onderweg eerder ook al hebben ontmoet en samen delen we nog even onze ervaringen. Ook zij zijn razend enthousiast.

Kortom, Iran! Een geweldige ervaring en wat een mooi en bijzonder land en wat een bijzondere mensen. Er is geen enkel moment geweest waarop wij ons niet veilig hebben gevoeld, we het gevoel hadden dat we niet eerlijk zijn behandeld, mensen ons niet wilde helpen. Wat een verademing dat mensen gewoon iets voor je willen doen zonder dat daar wat tegenover moet staan. Hoe jammer dat wij van te voren toch zo'n verkeerde indruk hadden en daarom wel echt over een berg nachtjes ijs hebben moeten gaan om deze reis te doen!

Wij kunnen het jullie zo van harte aanbevelen. Als je een beetje van avontuur houdt, je geinteresseerd bent in een totaal andere cultuur, kan genieten van prachtige kunst en je wilt verbazen over hoe het Perzisch Rijk zich heeft ontwikkeld, En natuurlijk anders is het geen vakantie van de Webers als we niet "heerlijk kunnen eten". Laat je dan niet tegenhouden en boek gewoon een ticket naar Iran.
Ik denk dat wij zeker nog eens terugkomen hier. Het zal altijd een prachtige herinnering zijn en een heel warm plekje in ons hart hebben.
Begonnen wij onze reis met de man die ons bedankte voor het komen naar zijn prachtig land. Wij bedanken de mensen van Iran. Het was een ontzettend warm welkom!